Ulgi i uprawnienia

TELEKOMUNIKACJA
Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. nr 171, poz.1800 z późn. zm.). Uchwała Zarządu TP S.A nr 85/01- weszła w życie z dniem 1 stycznia 2001.

Do rabatów maja prawo tylko niektóre grupy osób niepełnosprawnych:
– w przypadku uszkodzenia wzroku – tylko gdy osoba ma orzeczony znaczny stopnień niepełnosprawności,
– w przypadku uszkodzenia słuchu lub mowy – tylko gdy osoba ma orzeczony znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. TP SA udziela tym osobom rabatów w opłatach za:
• przyłączenie do sieci telefonicznej – 50% ceny,
• abonament miesięczny – 50% opłaty abonamentowej.
Inni operatorzy, w tym operatorzy sieci telefonii komórkowych mogą podjąć decyzję 
o zapewnieniu ulg osobom niepełnosprawnym. Informacji najlepiej jest szukać na ich stronach internetowych lub w placówkach poszczególnych firm.
Inni operatorzy, w tym operatorzy sieci telefonii komórkowych mogą podjąć decyzję 
o zapewnieniu ulg osobom niepełnosprawnym. Informacji najlepiej szukać na ich stronach internetowych lub w placówkach poszczególnych firm.

KOMUNIKACJA ZBIOROWA
Ustawa z dnia 20 czerwca 1992r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu drogowego (j.t. Dz. U. z 2002 nr 175, poz. 1440 z późn. zm.)

Osobie niepełnosprawnej przysługują następujące ulgi:
Ulgi przysługujących osobom niepełnosprawnym w podróży środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego (PKP) i autobusowego (PKS)

Lp.UprawnieniPrzejazdy PKP
(2 klasa)
Przejazdy PKSUwagi
1.Dzieci do lat 4100% ulga
pociągi osobowe, pospieszne i ekspresowe, IC, EC
Bilety jednorazowe

klasa 2, w klasie 1 dopłata
100% ulga
autobusy zwykłe i przyspieszone


Bilety jednorazowe
PKS pod warunkiem nie korzystania przez dziecko z oddzielnego miejsca do siedzenia, a jeżeli korzysta to 78% ulga
2.Przewodnik lub opiekun towarzyszący w podróży osobie niewidomej albo osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji

opiekun – 18 lat
przewodnik – 13 lat lub pies przewodnik
95% ulga
pociągi osobowe, pospieszne i ekspresowe, IC, EC
Bilety jednorazowe

klasa 2, w klasie 1 dopłata
95% ulga
autobusy zwykłe, przyspieszone i pospieszne

Bilety jednorazowe
3.Dzieci i młodzież dotknięte inwalidztwem lub niepełnosprawne78% ulga
pociągi osobowe, pospieszne i ekspresowe, IC, EC
Bilety jednorazowe lub miesięczne imienne

klasa 2; w klasie 1 dopłata
78% ulga
autobusy zwykłe, przyspieszone i pospieszne

Bilety jednorazowe lub miesięczne imienne
Wyłącznie w ramach przejazdów celowych, których katalog zawiera ustawa np. dom-szkoła-dom
4.Rodzice lub opiekunowie dzieci i młodzieży dotkniętej inwalidztwem lub niepełnosprawnej78% ulga
pociągi osobowe, pospieszne i ekspresowe, IC, EC
Bilety jednorazowe

klasa 2; w klasie 1 dopłata
78% ulga
autobusy zwykłe, przyspieszone i pospieszne

Bilety jednorazowe
Tylko jedno z rodziców lub opiekun na przejazdy celowe
5.Osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji49% ulga
pociągi osobowe; bilety jednorazowe37%
pociągi:
pospieszne i ekspresowe, IC, EC
Bilety jednorazowe

klasa 2, w klasie 1 dopłata
49% ulga
autobusy:
zwykłe;
bilety jednorazowe37% ulga
autobusy:
przyspieszone i pospieszne

Bilety jednorazowe
6.Osoby niewidome, które nie są uznane za osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji37% ulga
pociągi: osobowe, pospieszne i ekspresowe, IC, EC
Bilety jednorazowe lub miesięczne imienne

klasa 2; w klasie 1 dopłata
37% ulga
autobusy: zwykłe, przyspieszone i pospieszne

Bilety jednorazowe lub miesięczne imienne

USŁUGI POCZTOWE
Ustawa z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (j. t. Dz. U. z 2008r. nr 189, poz. 1159 z późn. zm.)

Ulgi dotyczą tylko osób, w przypadku których niepełnosprawność wynika z uszkodzenia narządu ruchu (powodującego konieczność korzystania z wózka inwalidzkiego) lub narządu wzroku. Osoby te mają prawo do bezpośredniego i pozbawionego dodatkowych opłat doręczania im przesyłek listowych, przesyłek rejestrowanych, w tym przesyłek z zadeklarowaną wartością oraz kwot pieniężnych określonych w przekazach pocztowych. 
Pracownik poczty ma także obowiązek przyjmowania od osoby niepełnosprawnej w miejscu jej zamieszkania prawidłowo opłaconej przesyłki niebędącej przesyłką rejestrowaną. Zapotrzebowanie na usługę zgłasza się w urzędzie pocztowym właściwym dla miejsca zamieszkania lub u listonosza obsługującego rejon osoby niepełnosprawnej.

KARTA PARKINGOWA
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r., nr 108. poz. 908 z późn. zm.)

Kartę parkingowa można otrzymać tylko na podstawie orzeczeń wydawanych przez 
Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, to jest:
• orzeczenia o niepełnosprawności
• orzeczenia o stopniu niepełnosprawności
• orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień wraz ze wskazaniem spełnienia w punkcie 
9 orzeczenie przesłanek określonych w art. 8 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym. 
Karty parkingowej nie można otrzymać na podstawie orzeczeń wydawanych przez organy rentowe – Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Komisje ds. Rolnictwa MSWiA. 
Osoby zaliczone do lekkiego stopnia niepełnosprawności będą mogły otrzymać kartę parkingową tylko w przypadku ustalenia przyczyn niepełnosprawności ustalonej symbolem 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N (choroby neurologiczne).

Korzystając z przywilejów wynikających z posiadania karty parkingowej, osoba niepełnosprawna może kierować pojazdem, lub może być wieziona przez innego kierowcę , innym pojazdem. Kierowca tego pojazdu w chwili przewożenia osoby niepełnosprawnej przejmuje wszystkie przywileje właściciela karty.

Karta parkingowa uprawnia do niestosowania się do poniższych znaków (niestosowanie się do poniższych znaków możliwe jest tylko w Polsce):
• B-1 – „zakaz ruchu w obu kierunkach”
• B-3 – „zakaz wjazdu pojazdów silnikowych z wyjątkiem motocykli jednośladowych”
• B-3a – „zakaz wjazdu autobusów”
• B-4 – „zakaz wjazdu motocykli”
• B-10 – „zakaz wjazdu motorowerów”
• B-35 – „zakaz postoju”
• B-37 – „zakaz postoju w dni nieparzyste”
• B-38 – „zakaz postoju w dni parzyste”
• B-39 – „strefa ograniczonego postoju


ABONAMENT ZA RADIO I TELEWIZJĘ
Ustawa z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (Dz. U. nr 85, poz. 728, z późn. zm.).

Zwalnia się od opłat abonamentowych: 
1. Osoby, co do których orzeczono o:
a) zaliczeniu do I grupy inwalidów
b) całkowitej niezdolności do pracy na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j. t. Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227),
c) znacznym stopniu niepełnosprawności na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (j. t. Dz. U. 2008 nr 14 poz. 92 z późn. zm.)
d) trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (j. t. Dz. U. z 2008 r. nr 50, poz. 291 z późn. zm.)

2. Osoby, które posiadają orzeczenie o umiarkowanym albo lekkim stopniu niepełnosprawności lub orzeczenia równoważne mogą skorzystać ze zwolnienia od opłat pod warunkiem spełnienia jednego z poniższych kryteriów:
a) ukończyły 75 rok życia;
b) pobierają świadczenia pielęgnacyjne z właściwego organu realizującego zadania w zakresie świadczeń rodzinnych jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej lub rentę socjalną z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub innego organu emerytalno-rentowego;
c) są niesłyszące i stwierdzono u nich całkowitą głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu (mierzone na częstotliwości 2000 Hz o natężeniu od 80 dB);
d) są niewidome i ostrość ich wzroku nie przekracza 15 %;
e) ukończyły 60 lat oraz mają prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym ubieganie się o zwolnienie, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego,
f) mają prawo do korzystania ze świadczeń pieniężnych z tytułu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j. t. Dz. U. z 2009 r. nr 175 poz. 1362 z późn. zm.)
g) spełniają kryteria dochodowe określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. nr 139, poz. 992, z późn. zm.)
h) są bezrobotne w świetle art.2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. nr 69, poz. 415 i nr 70, poz. 416)
i) posiadają prawo do zasiłku przedemerytalnego, określonego w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
j) posiadają prawo do świadczenia przedemerytalnego, określonego w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. nr 120, poz. 1252),
Dokumentami potwierdzającymi uprawnienia do zwolnień od opłat abonamentowych na podstawie Rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 16 lutego 2010r. w sprawie rodzajów dokumentów oraz wzoru oświadczenia potwierdzających uprawnienia do zwolnień od opłat abonamentowych (Dz. U. nr 29, poz. 152) są: 
1) orzeczenie właściwego organu orzekającego albo orzeczenie właściwej instancji sądu uchylające wcześniejszą decyzję organu orzekającego, 
2) dowód osobisty, 
3) decyzja właściwego organu realizującego zadania w zakresie świadczeń rodzinnych, jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej, albo decyzja jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub innego organu emerytalno-rentowego
4) orzeczenie właściwego organu orzekającego o całkowitej głuchocie lub obustronnym upośledzeniu słuchu (mierzone na częstotliwości 2.000 Hz o natężeniu od 80 dB), albo zaświadczenie wystawione przez zakład opieki zdrowotnej potwierdzające powyższe parametry, 
5) legitymacja Polskiego Związku Niewidomych lub Związku Ociemniałych Żołnierzy Rzeczypospolitej Polskiej albo orzeczenie właściwego organu orzekającego o zaliczeniu do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z tytułu uszkodzeń narządu wzroku, albo orzeczenie właściwego organu orzekającego stwierdzające uszkodzenie narządu wzroku (ostrość wzroku nie przekracza 15 %), albo zaświadczenie wystawione przez zakład opieki zdrowotnej,  
6) dowód osobisty oraz decyzja jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych albo innego organu emerytalno-rentowego o wysokości emerytury,
7) decyzja jednostki organizacyjnej pomocy społecznej o przyznaniu świadczenia pieniężnego,
8) decyzja właściwego organu realizującego zadania w zakresie świadczeń rodzinnych jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej o przyznaniu świadczenia rodzinnego albo zaświadczenie tego organu stwierdzające wysokość dochodu spełniającego kryteria dochodowe określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.), 
9) zaświadczenie z właściwego urzędu pracy o posiadaniu statusu bezrobotnego,
10) decyzja jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przyznaniu zasiłku przedemerytalnego, 
11) decyzja jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przyznaniu świadczenia przedemerytalnego, 
12) książka inwalidy wojennego lub wojskowego, wystawiona przez organ emerytalno-rentowy, w przypadku osób, o których mowa w ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (j. t. Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 87, z późn. zm.),
13) legitymacja osoby represjonowanej, w przypadku osób, o których mowa w ustawie z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (j. t. Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371, z późn. zm.),
14) dokument wystawiony przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych potwierdzający status członka rodziny po zmarłym kombatancie oraz dokument wystawiony przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych potwierdzający uprawnienie do renty rodzinnej po zmarłym inwalidzie wojennym lub wojskowym lub inne dokumenty wystawione przez właściwe organy orzekające potwierdzające uprawnienia członka rodziny pozostałego po kombatancie będącym inwalidą wojennym lub wojskowym, w przypadku osób, o których mowa w art. 12 ust. 1a ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
15) dokument wystawiony przez właściwy organ orzekający, potwierdzający uprawnienie do renty rodzinnej po osobie pobierającej w chwili śmierci rentę z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku z pobytem w miejscach, o których mowa w art. 3 i 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, lub inne dokumenty potwierdzające uprawnienia członka rodziny, w przypadku osób, 
16) zaświadczenie organu wojskowego potwierdzające rodzaj i okres wykonywania przymusowego zatrudnienia w ramach zastępczej służby wojskowej oraz orzeczenie właściwego organu orzekającego wydane na podstawie orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej, w przypadku osób, o których mowa w ustawie z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych (Dz. U. z 2001 r. Nr 60, poz. 622, z późn. zm.)
– oraz oświadczenie o spełnianiu warunków do korzystania ze zwolnień od opłat abonamentowych.
Pouczenie:
Zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy o opłatach abonamentowych osoby korzystające ze zwolnień od opłat abonamentowych obowiązane są zgłosić placówce operatora publicznego zmiany stanu prawnego lub faktycznego, które mają wpływ na uzyskane zwolnienia, w terminie 14 dni od dnia, w którym taka zmiana nastąpiła.

PODATKI
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ( Dz. U. nr 144, poz. 930 z późn. zm.)

Wydatki na cele rehabilitacyjne podlegają odliczeniu od dochodu, a nie od kwoty podatku. Warunkiem skorzystania przez podatnika z większości tych ulg jest posiadanie dokumentów stwierdzających poniesienie wydatków – faktury VAT lub rachunku.

Odliczeniu od dochodu podlegają wydatki na:
• adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
• przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających 
z niepełnosprawności,
• zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej oraz ułatwiających jej wykonywanie czynności życiowych,
• zakup wydawnictw i materiałów szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
• odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
• odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo – leczniczych i pielęgnacyjno – opiekuńczych, a także odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne,
• opiekę pielęgniarską, która ma miejsce w domu osoby niepełnosprawnej i odbywa się w okresie trwania u niej przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się,
• opłacenie tłumacza języka migowego,
• kolonie i obozy dla dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia,
• leki (jeżeli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna je stosować) – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a ustalaną co roku kwotą,
• odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo – rehabilitacyjne,
• odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem na turnusie rehabilitacyjnym , w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo – leczniczych, pielęgnacyjno – opiekuńczych, a także na koloniach i obozach dla dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia.
Bez potrzeby dokumentowania można odliczyć wydatki na:
• używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo – rehabilitacyjne,
• opłacenie przewodnika – tylko w przypadku osób niewidomych i osób z niepełnosprawnością narządu ruchu,
• utrzymanie psa przewodnika – w przypadku osób niewidomych.

Nie można odliczyć tych wydatków na cele rehabilitacyjne, które zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, PFRON, NFZ, środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. Jeśli wydatki były tylko częściowo finansowane z wymienionych funduszy czy środków, odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną czy też zwróconą z jakichkolwiek innych środków. Można więc odliczyć tylko te wydatki, które podatnik pokrył z własnych dochodów.